نقش رسانه‌ها در عملیات روانی

امروزه رسانه ها به عنوان چاقویی تیز هم نقش تیغ جراحی را می توانند بر عهده داشته باشند و هم شمشیر آخته. ایالات متحده به عنوان دشمن ایدئولوژیک و استراتژیک جمهوری اسلامی ایران با تمام توان رسانه ای خود سعی در عملیات روانی علیه ایران دارد.

در نبرد حاضر، که به حق می توان آن را نبرد تمام کفر برابر تمام اسلام نامید، ایالات متحده جدای از عملیات های جنگی که با استفاده از ابزارهایی مانند تانک و تفنگ و غیره آن را شکل می دهد، از عملیات روانی نیز استفاده های فراوانی می کند. در این مقاله سعی می شود ابزارها و مسیرهای رسانه ای را فهرست کرده و اهداف آنها را نیز نشان دهیم، تا نسل امروز با کارکردهای مختلف رسانه ها در لایه ای عمیق تر از آنچه می داند، آشنا شود. در ادامه به نقش رسانه ها در این عملیات اشاره می شود.

«الوین تافلر»، در کتاب ”جنگ و پادجنگ“ می‌نویسد که وسائل ارتباطی عرصه نبرد آینده را می سازند که «از گلوله های سلاح های جنگی بسیار مرگبارترند» وی در عین حال، برخی از تاکتیک‌های این نبرد را که در رسانه ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، معرفی کرده است که به اختصار عبارتند از:
۱) تاکتیک حذف که بر حذف کردن پاره‌ای از اطلاعات استوار می‌باشد.
۲) تاکتیک کلی‌بافی که در آن، جزئیات بزرگ جلوه داده می‌شوند، مانند بیانیه‌های دیپلماتیک.
۳) تاکتیک‌های زمان‌بندی که معمول‌ترین آنها تأثیر در پخش پیام است تا پیام‌گیر زمین‌گیر شود.
۴) تاکتیک قطره‌چکانی که بر اساس آن، داده‌ها در زمان‌های گوناگون به مقدار کم پخش می‌شوند.
۵) تاکتیک تبخیر که در آن، شایعات پخش می‌شوند تا مخاطب سردرگم گردد؛
۶) تاکتیک برگشتی که در صدد ساختن دروغ برای تست حریف است.
۷) تاکتیک دروغ بزرگ که منظور از آن، همان شیوه‌های دکتر گوبلز، عنصر تبلیغات‌گر هیتلر است.

باید توجه داشت که رسانه های جمعی با اتکا به انتخاب آگاهانه، ارایه و انتشار مسائل و موضوعات رایج، می‌کوشند به صورت هدفمند، عقیده، سلیقه و شیوه زندگی تماشاگران، شنوندگان و خوانندگان را شکل دهند و هدایت کنند .
همینطور آژانس‌های خبری و عوامل آنها نیز به جای برآوردن نیازها، علاقه‌ها و آرزوهای حقیقی مخاطبان با ارایه برنامه‌های پرمحتوا، از طریق پیام‌های تبلیغاتی، رادیو و فیلم آنها را به مشتریان و مصرف‌کنندگانی خاموش، مطیع و غیرفعال بدل می‌کنند. تحمیق، تخریب، بی‌تفاوتی، پژمردگی نیروی اندیشه و نابودی اراده توده‌ها، پیامد اجتناب‌ناپذیر این نوع رابطه مخرب اجتماعی است که از طریق سیستم‌های رسانه‌های گروهی غرب به واحدی کلی تبدیل می‌شود.
در مجموع رسانه‌های غربی در جریان امپریالیسم فرهنگی-رسانه‌ای دامنه‌خود را فراتر از مرزهای یک کشور برده و به بهانه منافع ملی و از طریق شیوه‌های گوناگون عملیات روانی به مقابله با کشورهای به اصطلاح جهان سوم و مستقل می پردازد.

نشانگاههای عملیات روانی‌رسانه‌ای دشمن به طور دقیق به شرح زیر است:

۱- کشور مبدا:
ایالات متحده آمریکا

۱-۱٫

افکار عمومی

ابزار: (مطبوعات بومی، رادیو تلویزیون ملی و اینترنت)

اهداف : (اقناع افکار عمومی برای عملیات روانی، جذب نیرو، توجیه هزینه‌ها)

۲٫ کشور هدف

(جمهوری اسلامی ایران)

۲-۱٫

افکار عمومی

ابزار : (رادیوهای موج کوتاه، تلویزیونهای ماهواره‌ای، اینترنت، اعلامیه)

اهداف: (بدبین‌سازی نسبت به حاکمیت، منجی بودن آمریکا،  بالا بردن توقعات مردم، ترویج آشوبگری، تهاجم فرهنگی)

۲-۲٫

حاکمیت

ابزار : (اینترنت،‌ رسانه‌های فراملی، رادیوهای برون‌مرزی، خبرگزاریهای فراملی)

اهداف : (تهدید و تطمیع مسئولان، الزام به پاسخگویی جهانی، القا چنددستگی در حاکمیت و …)

۳- سازمانهای بین‌المللی

ابزار (رسانه‌های فراملی مانند BBC. CNN، خبرگزاریهای فراملی، گزارشهای ویژه)

اهداف (تصویب قطعنامه علیه کشور هدف)

۴- جهان

۴-۱٫

دولتها و افکار عمومی منطقه‌ای

ابزار(رادیوهای‌منطقه‌ای{مثل:سوا}، تلویزیونهای منطقه‌ای {الحره} خبرگزاریها و اینترنت)

اهداف (ایجاد وحشت از کشور هدف، فشار عملی آنها به کشور هدف،‌ کمک از کارگزار برای مقابله با هدف)

۴-۲٫

دولتها و افکار عمومی فرامنطقه‌ای

ابزار (خبرگزاریها و تلویزیونها و مطبوعات فراملی و اینترنت)

اهداف (ایجاد وحشت از کشور هدف، فشار عملی آنها به کشور هدف،‌ کمک از کارگزار برای مقابله با هدف)

همانطور که مشاهده می شود تمام پیاده نظام دشمن در عملیات روانی با استفاده از ابزارهای فوق الذکر در اهداف مختلفی در وسعت داخل ایالات متحده، داخل جمهوری اسلامی، نهاد های بین المللی و باقی کشورهای جهان (منطقه ای و فرا منطقه ای) در حال فعالیت است
در نگاهی دیگر ابزارهای دیپلماسی رسانه‌ای را می توان در قالب زیر بررسی کرد:

تلویزیونها

تلویزیونهای عادی (برای نشانگاه مبدأ)

تلویزیونهای خبری (برای تمامی نشانگاهها)

تلویزیونهای ویژه (برای نشانگاه هدف (مانند VOA و نشانگاه منطقه)

رادیوها

رادیوهای عادی (برای نشانگاه مبدأ)

رادیوهای ویژه (برای نشانگاه هدف ]مانند VOA و آزادی[)

و نشانگاه منطقه ]سوا[

خبرگزاریها

استفاده مستقیم (تمامی نشانگاهها)

استفاده غیر مستقیم (نشانگاه کشور هدف)

مطبوعات

مطبوعات ملی (نشانگاه مبدأ)

مطبوعات فراملی (تمامی نشانگاهها)

اینترنت

سایتهای خبری (تمامی نشانگاهها)

سایتهای ویژه (کشور هدف info USA Persian, VOA)

موتورهای جست‌وجوگر (تمام نشانگاه‌ها)

پست الکترونیک، فیلترشکن و هک‌کردن (نشانگاه هدف)

با بررسی میدانی در تمام رسانه های مذکور می توان به این نتیجه رسید که محور‌های عملیات‌روانی ‌‌رسانه‌های آمریکایی برضد ایران در ۴ قالب زیر خلاصه می شود:
۱٫ تلاش ایران جهت دستیابى به سلاح‏هاى کشتار جمعى
۲٫ حمایت از تروریسم (و مشارکت در آن)
۳٫ نقض حقوق بشر
۴٫ اختلال در روند صلح خاورمیانه

در پایان باید به این نکته اشاره کرد که شناخت عملیات روانی دشمن علیه جمهوری اسلامی ایران پیش نیاز یافت راه های مقابله با آن است.

 

همین مقاله در دانشنامه شبکه جوانان رضوی

 

دیدگاه (۰)