در حوالی حرم
اشاره: نشریه الکترونیک باب الجواد علیه السلام پیشنهاد نگاشتن سلسله مطالبی در رابطه با معرفی اماکن حرم مطهر امام رضا را داشتند، که توفیق همکاری حاصل شد و این اولین مطلب از آن سری است، مطالب بعدی هم هرکدام بعد از انتشار نشریه، در اینجا قرار خواهد گرفت
وارد روضه منوره که می شوی، ضریح حضرت رضا آن میانه، همچون نگین انگشتری در آغوش خیل زائران است، مبهوت آن همه زیبایی می شوی، دوست داری زمان بیاستد و تو تک تک فریم های نگاهت را با دقت چند باره ببینی و جایی محکم در دلت نگه داری، برای روز مبادا!
اما واقعا چه کسانی و با چه مشقت هایی، در چه زمانهایی به عشق حضرت رضا علیه السلام آمده اند هر چه در وجود داشتند گذاشته اند تا این امکنه ساخته شود؟
در باب الجواد، مجالی شده تا هر شماره با هم، از قرب حضرت رضا بنشینیم و بخوانیم، و بدانیم در مورد مختصر تاریخچه و اماکنی که در مجموعه ی حرم مطهر وجود دارد.
روضه منوره:
روضه منوره ی حضرت رضا به محدوده ی زیر گنبد گفته می شود که ضریح مطهر در آنجا است.
حرم از دو جهت جنوب و مشرق به وسیله ی دربهای طلا به رواق ها راه دارد، و از دو جهت شمال و غرب از طریق دو صفه بزرگ به دیگر رواق ها و مسجد بالاسر مرتبط است.
صفه ی جنوبی در ضلع پیش روی مبارک و در قسمت برادران واقع است و درب طلای پیش رو، در معبر این صفه واقع است، این صفه راه ارتباطی رواق دار الحفاظ و روضه منوره است.
صفه شمالی در پشت سر مبارک و در قسمت خواهران واقع شده و راه ارتباطی میان حرم و دو رواق دارالفیض و توحیدخانه است.
صفه شرقی در ضلع پایین پای مبارک واقع شده که خواهرانی که از صحن انقلاب از سمت چپ پنجره فولاد وارد می شوند طریق رواق گنبد حاتم خانی و از این صفه به روضه منوره مشرف می شوند. برقامت این صفه نیز دربی زرین نصب شده است. صفه غربی یا صفه بالا سر حضرت هم در ضلع غربی حرم در بخش برادران واقع شده است و راهی است بین حرم مطهر و
سنگ مزار حضرت رضا و صندوقهای مرقد مطهر:
اولین سنگ مزار حضرت مربوط به سال ۵۱۶ ه ق است. که ۴۰ سانتی متر طول، ۳۰ سانتی متر عرض و ۶ سانتی متر قطر دارد، دارای کتیبه ای محرابی شکل به خط کوفی شکسته است و اکنون در موزه آستان قدس نگهداری می شود.
دومین سنگ از جنس مرمر سفید و آهکی بوده است؛ و سنگ جدید سومین سنگ است که درسال ۱۳۷۹ همزمان با تعویض ضریح ، نصب شده است. وزن سنگ سوم ۳۶۰۰ کیلوگرم در ابعاد۱۱۰ در ۲۲۰ سانتی متر و قطر یک متر است، بر این سنگ، القاب امام ، تاریح ولادت و شهادت، و اطراف آن دو بیت الحاقی حضرت امام رضا به قصیده دعبل خزایی حک شده است و نیز به آیاتی از قرآن مجید زینت یافته است.
به روایت تاریخ بر مرقد مطهر امام هشتم، علاوه برا سنگ قبر، صندوقهایی نیز تعبیه شده بود.
اولین صندوق: سابقه اولین صندوق که بر مزار حضرت قرار گرفت به اوایل قرن ششم باز می گردد. این صندوق مربوط به انوشیروان زردشتی از اهالی اصفهان است که در پی مشاهده کرامتی از حضرت، مسلمان شد و در سال ۵۰۰ ه ق صندوقی چوبی با روکش نقره بر مرقد حضرت نصب کرد.
دومین صندوق: صندوقی چوبی با روکش و میخ های طلا معروف به صندوق عباسی در سال ۱۰۲۲ ه ق نصب شد و در سال ۱۳۱۱ ه ق با صندوق سوم تعویض شد.
سومین صندوق: صندوقی سنگی از سنگ مرمر معدن((شاندیز)) با رنگ سبز لیمویی بود که ((حاج حسین نجارباشی)) آن را تهیه و نصب کرد و تا سال ۱۳۷۹ شمسی درون ضریح چهارم قرار داشت، که با تعویض ضریح آن صندوق نیز برداشته شد و به جای آن سنگ مزاری که ذکرش رفت نصب شد.
پی نوشت:
صفه: ایوان مسقف و شاه نشین را صفه نامند. غرفه مانندی در درون اتاق بزرگ یا مساجد جامع که کف آن کمی بلند تر است و بزرگان در آن می نشینند.
رواق: رواق یعنی پیشگاه خانه یا بنا، ایوانی که در مرتبه دوم ساخته شود و نیز سایبان. به تعبیری فضاهای مسقف در اماکن مقدس، همچون حرم ائمه اطهار را که بیشتر کاربرد عبادی و فرهنگی دارد، رواق گویند. در حرم مطهر امام رضا، ۲۸ رواق وجود دارد که قدیمی ترین آنها رواق دارالحفاظ است، بزرگترین آنها، رواق امام خمینی ره و کوچکترین آنها، رواق دار العزه
قصیده دعبل: در مجلسی که به مناسبت ولیعهدی حضرت رضا، از طرف خلیفه عباسی بر پا شده بود و حیله ی او از باب پیشنهاد خلافت به حضرت با صحبت کوتاه و پر نکته ی حضرت رضا نقش بر آب شد، دعبل، شاعر بلند آوازه ی آن عصر، مدحی در توصیف حضرت رضا خواند، که حضرت رضا، در انتها به شعر او دو بیت افزودند
همین مطلب در باب الجواد(ع)
دیدگاه (۰)