صجن جمهوری اسلامی

در سایه‌ای زیر سقف حجره‌های اطراف صحن در آن کنج نشسته و زل زده است به گنبد حضرت، نگاهش می‌کنم، حواسش به هیچ‌چیز نیست، از دنیا و ماسوا در آن نگاه خبری نیست، انگار فقط اوست و حضرت رضا(ع)، راهم را کج می‌کنم، در زاویه‌ای می‌نشینم تا همین‌طور از دیدن یک بنده‌ی خوب خدا و خلوتش لذت ببرم و در عین حال او هم مرا نتواند ببیند و مزاحمتی برایش نباشد، آرام اشکی از گوشه‌ی چشم‌ش می‌غلتد، فرو می‌ریزد. دلم می‌لرزد. حسودی‌ست یا غبطه؟ نمیدانم‌، فقط می دانم که او هایی هستند که خیلی آرام دنیایشان را با  امام‌شان زیبا کرده اند و من هنوز اندر خم یک …

در ادامه ی مطلب قبل، قسمتی مربوط به ساعت تاریخی صحن آزادی، ذکر می شود، و بعد به صحن جمهوری اسلامی پرداخته خواهد شد.

ساعت بزرگ صحن آزادی

از جمله امارت‌هایی که در صحن آزادی دیده می‌شود و جزء اماکن تاریخی و حائز ‌اهمیت حرم مطهر محسوب می‌شود ساعت بزرگ و قدیمی صحن آزادی‌ست، که در برج بالای ایوان جنوبی صحن نصب و مشرف به رواق امام خمینی (ره) است.  این ساعت که لقب اولین و کهن‌ترین ساعت آستانه مقدسه را برای خود دارد ساخت منچستر انگلستان بوده و “امین الملک”، صدر اعظم ایران در زمان ناصرالدین‌شاه‌قاجار تقدیم آستانه نمود.
شواهد تاریخی موجود در پیاله زنگ ساعت، سال ۱۸۹۳ م. را نشان می‌دهد که مربوط به حدود ۱۲۰ سال پیش است.
این ساعت، ابتدا در برج بالای ایوان غربی  صحن انقلاب (کهنه) – که در قسمت های پیش ذکر آن رفت- قرار داشت و بعد از آن‌ به مکان فعلی منتقل شد. ظاهرا علت این انتقال به واسطه سنگینی ساعت و لنگر و پیاله‌های بر ایوان بوده که پس از ترمیم و استحکام‌بخشی آن، ساختمانی از بتون در بالای ایوان ساخته شد، با کاشی معرق تزیین یافت و ساعتی که مرحوم معاون از هامبورگ آلمان خریداری کرده بود به جای آن نصب گردید.
کیفیت کار ساعت صحن آزادی اینگونه است که در اوایل سالها به وسیله هندل بزرگی، به صورت دستی کوک می شد، و بعد از مدتی با ورود برق به مشهد، برقی شده و در حال حاضر به وسیله الکتروموتور با استفاده از سیم بکسلی به طول ۱۵متر در شبانه روز یک بار کوک می شود و در صورت قطعی برق، تا۲۴ ساعت امکان ادامه فعالیت را دارد.

صحن جمهوری اسلامی

از جمله اماکنی که بعد از پیروزی شکوهمند مردم ایران در  مجموعه حرم مطهر ساخته و مورد بهره برداری قرار گرفت، صحن جمهوری اسلامی است که یکی از صحن‌های بزرگ در حوزه‌ی حرم می باشد.
این بنا که در غرب روضه‌منوره قرار دارد در سال ۱۳۶۸ ه. ش. به بهره‌برداری رسیده و دارای ۱۹۰۶۵ متر مربع زیربنا و حدود ۷۲۰۰ متر مربع مساحت روباز می‌باشد. حجره‌های اطراف صحن نیز با حدود ۴۶۰۰ مترمربع زیربنا دارای استفاده‌های خدماتی، تاسیساتی و اداری است.

در اضلاع این صحن چهار ایوان با دربهای بزرگ به قرینه یک دیگر و به سبک معماری سنتی اسلامی ساخته شده است که بدین شرح است:
الف: ایوان شرقی که <باب الولایه> نام دارد ، از زیباترین ایوانهای صحن است که به رواق دارلولایه متصل بوده و با طلا آراسته شده است. در کنار این ایوان  پنجره‌ای از برنز نصب شده و بسیاری از زائران‌ از پشت این پنجره به ساحت مقدس حضرت رضا(ع) عرض ادب کرده و کسب فیض می کنند.
ب: ایوان شمالی <باب العلم> نام دارد و مشرف به بست شیخ طوسی است. بر فراز این ایوان گلدسته ای مطلا به ارتفاع ۳۰ متر قرار دارد.
ج: ایوان غربی که <باب الغدیر> بوده  و به قرینه ایوان طلا در ضلع غربی صحن ساخته  شده  است.
د: ایوان جنوبی <باب الشهاده> نامگذاری شده و به قرینه ایوان شمالی با دو گذرگاه و یک گلدسته مطلا به بلندای ۳۰ متر ساخته شده است.
مرسوم است که زائران و مجاوران و خدام هنگام ورود و خروج از هرکدام از گذرگاه های صحن ها، رو به گنبد و بارگاه حضرت رضا(ع) بر می گردند، دست ادب به سینه می زنند و بعد از عرض سلام و اجازت خدمت امام، عبور می‌کنند.

در مقابل ایوان طلای صحن جمهوری، سقاخانه ای به صورت هشت ترک و سقف گنبدی شکل بنا شده و سیستم آب آشامیدنی و آب دهی برقی آن مجهز به چشم الکترونیکی ست که از طریق شیرهای برقی۱۲ ولتی اجرا می شود. نیز در میانه ی صحن حوض و آبنمای زیبایی خودنمایی می‌کند و هوای اطراف را مطبوع تر می‌سازد. دیگر اینکه در وسط صحن ساعت آفتابی و شاخصی وجود دارد که در تمام فصول سال بیانگر ظهر شرعی است.

گفتنی است در ضلع شرقی یک ورودی به بست شیخ بهاء الدین وجود دارد  که نام آن باب الرحمه است. همچنین در طبقه زیرین صحن قبرستان بهشت ثامن الائمه(ع) وجود دارد که در مطالب بعدی بدان اشاره خواهیم کرد.

 

همین مطلب در باب الجواد(ع)

دیدگاه (۰)